VİTAMİNLER Öncelikle vitaminler hakkında bazı gerekli bilgiler verelim ve daha sonra da vitaminler tablosunu inceleyelim. Vitaminlerin Yapısı, Özellikleri ve Görevleri ►Vitaminler yapılarında karbon(C), hidrojen(H) ve oksijen(O) bulunduran organik bileşiklerdir. Bazılarında azot(N), kükürt(S) ve fosfor(P) da bulunur. ►Düzenleyici ve direnç verici özellikleri vardır. ►Enerji veremezler ve hücrenin yapısına katılmazlar. Küçük oldukları için sindirilmeden kana karışırlar. ►Enzimler konusunda göreceğimiz enzimlerin bir parçası olan koenzimlerin yapısına katılabilirler. ►Bitkiler ihtiyaç duydukları vitaminleri sentezleyebilir; fakat hayvanlar dışardan alırlar. İnsanlarda ise A ve D vitaminleri sentezlenebilir. Ve bazı simbiyotik bakteriler de B ve K vitaminleri üretebilirler. ►Hastalıklara karşı canlıyı korur. ►Polimerleri yoktur. ►Bazı vitaminlerin öncü maddeleri (provitamin) vücutta esas vitamine dönüşebilirler. Örnek: Provitamin D güneş ışığı ile D vitaminine dönüşebilir. ►Vitaminler bazı durumlarda çok kolay etkilenip bozulabilir. Örneğin A,B,E,K vitaminleri ışıktan; C,E vitaminleri demir ve bakırdan; A,C,D,E vitaminleri ise oksijenden etkilenirler. ⇒Vitaminleri suda çözünenler ve yağda çözünenler olarak iki gruba ayrımak mümkündür. Suda Çözünenler Yağda Çözünenler (B ve C vitaminleri) (A,D,E,K vitaminleri) Günlük alınmalıdır çünkü; Fazlası karaciğerde depolanır. Fazla alınırsa depo edilemez. Bu yüzden eksiklikleri geç görülür. İdrar veya terle atılır. Alınmazsa gece körlüğü ve kan Eksikliğinde beriberi, pellagra hastalıkları gibi şeyler görülebilir. gibi hastalıklar görülür. Vitamin Tablosu | | | Bulunduğu Besinler | Faydaları | Eksiklik Belirtileri | | | A | Karaciğer Yağsız Et Süt Tereyağı Yumurta Yeşil Sebzeler | Vücutta bulunan örtücü yüzeylerin mikroplardan korunması ve normal çalışmasını sağlar.Kemik gelişimi ve üremeye yardımcıdır.Gözün ışık durumuna göre ayarlanmasını sağlar.Vücudun hastalıklara karşı korunmasında yardımcıdır.Özellikle sağlıklı cilt, gür saç, sağlıklı diş ve diş etlerinde çok önemlidir. | Gece körlüğüKemik ve diş gelişiminde gerilikBöbrek bozukluklarıDeride pullanma ve kurumaVücut direncinin azalmasıdır. | | | B1 (Tiyamin) | Pirinç Mısır Yulaf Darı Çavdar Mantar Bira Mayası | Besin maddelerinin özellikle karbonhidratların vücutta enerjiye çevrilmeleri için gereklidir.Ayrıca, kalp, sinir sistemi ve kasların normal fonksiyonu için de gereklidir. | İştah azalmasıYorgunlukKusma, baş dönmesiSindirim sistemi bozukluklarıKalp yetmezliği | | | B2 (Riboflamin) | Peynir Süt Yoğurt Yeşil Sebzeler | Vücutta bazı enzimlerin yapısında bulunur, enerji metabolizmasında rol alır.Cildi korur.Yaraların iyileşmesini destekler.Görme duyusu için önemli rol oynar | Görme bozukluğuDeride yaralar(özellikle dudaklar, burun, ve göz kenarlarında)Sinir sistemi bozukluklarıKansızlık | | | B6 (Pridoksin) | Kümes hayvanları Sığır ve Koyun Eti Karaciğer Yumurta Süt | Protein,yağ ve karbonhidrat metabolizmasında, hemoglobin yapımı ve çeşitli tepkimlerde yardımcı enzim olarak rol alır.Albüminin özümsemesini aktifleştirir, gelişmede önemli rol oynar, bu yüzden hamileler için önemlidir. | Deride yaralar Kansızlık Havaleler | | | D | Balıkyağı Süt Tereyağı | Kuvvetli diş ve kemikler için bire bir. Bağşıklık sistemini güçlendirir. | | | | E | Buğday, Pirinç, Mısır, Darı, Çavdar Yerfıstığı, Kabak çekirdeği, Badem, Susam, Ceviz Zeytinyağı, Ayçiçek yağı, Mısırözü yağı, Pamukyağı Yeşil Sebzeler | Hücre yıpranmasını ve yaşlanmayı yavaşlatır. | | | | B12 (Kobalamin) | Karaciğer Et Yumurta | Kırmızı kan hücrelerinin ve kemik iliğinin oluşumu için gereklidir. | | | | C | Portakal Mandalina Greyfurt Limon Havuç Çilek Kavun Yeşil Biber Beyaz ve Kırmızı lahana Maydanoz Kuşburnu Yeşil Sebzeler | Bağışıklık sistemini destekler.Kemiklerin, dişlerin sağlıklı kalmasınayardımcıdır. | | | | B3 (Niacin) | | Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında yer alır.Kalp fonksiyonları ve merkezi sinir sistemi için önemlidir. | Sindirim sistemi bozukluklarıSinir sistemi bozuklukları (unutkanlık, bunama)Deride yaralar oluşur. | | | K | Et Karaciğer Domates Kabak Karnıbahar Ispanak | Kan pıhtılaşmasını düzenleyici olarak yararlıdır. | | | | B9 (Folik Asit) | | Albüminin özümsemesini aktifleştirir. Hücre oluşumu ve yenilenmesi için gereklidir.Özellikle de kan hücrelerinin. | | | | B5 (Panto tenasit) | | Yağ, karbonhidrat ve amino asitlerin indirgenmesinde rol oynar.Cilt problemleri için tavsiye edilir. | | | | B7 (Biotin) | | Yağların ve karbonhidratların özümlenmesi sırasında köprü görevini görür. Cildi ve saçları güzelleştirir. Saç, tırnak, sinir ve sindirim sistemini güçlendirir. | | | |
| |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder