Pages

Coğrafya Konularından Doğadaki Ekstrem Olaylar

Dünya üzerindeki doğa olayları her zaman aynı düzeyde gerçekleşmez.Bazı zamanlarda normal süreçlerin dışına çıkar işte bu durumlara Ekstrem Doğa Olayları adı verilir.



1.Klimatolojik Karkterli Ekstrem Olaylar
a.Ekstrem Sıcaklıklar:
Bir yerde o güne kadar görünmeyen aşırı sıcak ve soğukların yaşanmasıdır.Bugüne kadar yeryüzünde en yüksek sıcaklık değeri 13 Eylül 1922 tarihinde Libya'nın El Aziz kentinde 57 derece olarak ölçülmüştür.
b.Şiddetli Rüzgarlar ve Fırtınalar: Kasırga, tayfun, hortum olarak tanımlanırlar.Bu hava olaylarısürekli alçak basınç olan alanları olan tropikal bölgelerde ani ve büyük basınç farklarına bağlı olarak ortaya çıkar.Kasırga Hurricane ve Hortum gibi şiddetli rüzgarlar daha çok Orta Amerika ,Güneydoğu Asya ve Avustralya gibi yerlerde görülür.
2.Jeolojik ve Jeomorfolojik Karakterli Ekstrem Olaylar:
a.Tsunami: Deniz tabanında oluşan depremin deniz tabanını ani yükseltmesiyle oluşur.
b.Depremler:Aslında doğada çok sık görünen depremlerin çoğunun şiddeti az olduğu için insanlar hissetmez.Ancak yıkıcı olanları doğada değişim meydana getirir.
c.Volkanik Olaylar:Volkanik patlamaların oluşumu sırası ve sonrasında ekstrem durumlar gözlenir.Volkanların atmosfere yayılan külleri güneş ışınlarını tutarak sıcaklık değerinin düşmesine neden olur.
d.Heyelanlar:Yeryüzünde çok yaygın olarak görülen kütle hareketleri arasında heyelanlar önemlidir.
3.Hidrolojik Karakterli Ekstrem Olaylar:
a.Aşırı Yağışlar:Yıllar boyunca elde edilen maksimum yağış ortalaması üzerinde belirlenen yağışlar aşırı yağıştır.Sel ve taşkınlar da aşırı yağış olarak kabul edilir.
b.Kuraklık:Yağışların normal değerden önemli miktarda az olması kuraklığı oluşturur.Yavaş gelişir ve etkisi uzun sürer.Diğer doğal afetlerden daha geniş bir etki alanının olduğu söylenebilir.

tsa
Tropikal Siklon Alanları

5. Sınıf Türkçe 2.Dönem 3. Yazılı Soruları

İşte yazılı soruları
5. SINIF TÜRKÇE 2.DÖNEM 3.YAZILI SORULARI
dsa
1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bakmak” sözcüğü “aramak” anlamında kullanılmıştır?
A) Silgisini kaybetti, ona bakıyor. B) Çocuk, sokaktan geçen develere bakıyor.
C) Peki, size kim bakıyor? D) Doktor, bu hastaya ne zaman bakacaksınız?
2- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt anlamlı kelimeler birlikte kullanılmamıştır?
A) Sabah akşam hep aynı şeyi söylüyorsun. B) İpten kurtulan köpek sağa sola saldırdı.
C) Yalan yanlış haberlerle kafaları karıştırdı. C) Başkaları hakkında ileri geri konuşmamalıyız.
3-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ – de” ekinin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Elimde değil ki devamlı uykum geliyor. B) Onun da böyle düşünmesi beni mutlu etti.
C) Bu konuyu ben de anlamadım. D) Kalemim sen de kalmış.
4-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem(iş) söylendiği anda yapılmaktadır?
A) Göl kıyısında yürüyüş yapıyorum. B) Benimle sen de gelecek misin?
B) Annem her sabah beni uyandırır. C) Bahçeyi temizledim.
5- 1. Trene doğru hızla koşmaya başladı. 2. Bagajdan bavulunu aldı.
3. Taksiden aceleyle indi. 4. Koşarken bavulu açılıp eşyaları dağıldı.
Yukarıda bulunan 4 cümle ile bir paragraf oluşturmak istenirse doğru sıralama nasıl olmalıdır?
A) 4-2-3-1 B) 3-2-1-4 C) 3-1-2-4 D) 1-4-3-2
6-Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde hem yapım eki hem de çekim eki vardır?
A) tarlada B) odunluk C) çiçekçide D) yolculuk
7- Aşağıdaki atasözü ve deyimlerin hangisinde ön ad ön ad (sıfat) yoktur?
A) Büyük başın derdi büyük olur. B) Lafla peynir gemisi yürümez.
C) Dikensiz gül olmaz D) Doğru söz yemin istemez.
8- “Bu tatlıyı o yaptı.” cümlesindeki altı çizili sözcüklerin çeşidi sırasıyla hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A) zamir – zamir B) sıfat - zamir C) sıfat – sıfat D) zamir – sıfat
9-Aşağıdakilerden hangisinde “El” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) Küçük kardeşim elini bana verdi B) Yaşlı kadını elinden tutarak karşıya geçirdi
C) Dışardan iki el silah sesi duyuldu D) Eli taşın altında kaldı
10- "Bugünün yarını vardır,
Para biriktirmek kârdır.
Boş yere harcamam para,
Harcarsam düşerim dara."
Yukarıdaki şiirin ana duygusu aşağıdaki¬lerden hangisidir?
A) tutumluluk B) üretim C) verimlilik D) tüketim
11-“Az çok demeden biriktireceğin paralar bir süre sonra büyük miktarlara erişir.” Yanda açıklaması
verilen atasözümüz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rüzgar eken fırtına biçer. B) İşleyen demir ışıldar.
C) Görünen köy kılavuz istemez. D) Damlaya damlaya göl olur.
12-Aşağıdaki kelimelerden hangisinin sonuna sesli ile başlayan bir ek getirildiğinde hece düşmesi olmaz?
A) ağız B) burun C) akıl D) torun
13-“Attan düşmeyen yiğit, ayağı sürçmeyen at yoktur... Önemli olan düştükten sonra doğrulup kendine
gelmektir.” Parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakiler¬den hangisidir?
A) İnsanlar hata yaparlar. B) Hatasız kul olmaz. Önemli olan hatayı dü¬zeltmektir.
C) Hata yapmamalıyız. D) Hatayı daima kendimizde aramalıyız.
14- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde varlıkların yerini tutan sözcük kullanılmıştır?
A) Yolculuk boyunca onunla konuştuk. B) Bu sınıf akıllı öğrencilerle dolu.
C) Sepette sadece bu elmalar kalmış. D) Yanımıza ikişer ekmek aldık.
15-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” yanlış yazılmıştır?
A) Öyle özledim ki bilemezsin. C) Bahçede ki çiçekler solmuş.
B) Öyle şeyler söyledim ki kalbi çok kırıldı. D) Bize anlat ki derdine derman olalım.
16-“Bu işe başlıyorum …………… bugün bitiremem.” cümlesinde noktalı yere hangi sözcük yazılmalıdır?
A) fakat B) çünkü C) hatta D) gibi
17- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pişmanlık söz konusudur?
A) İstersen hafta sonu bize gel. B) Ne diye uydum senin sözüne!
C) Bu saate kadar nerdesiniz? D) Babamı öyle göresim geldi ki…
18-Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bağlaç olan –de eki kelimeye bitişik, hal eki olan –de eki ise kelimeden ayrı yazılır.
B) Eş görevli kelimeleri birbirinden ayırmak için virgül kullanılır.
C) Nokta cümle sonlarında, tarihi belirten sayılar arasında ve kısaltmalarda kullanılır.
D) Özel isimlere gelen ekler kesme şekerle ayrılır.
19- Aşağıdaki tabloda deyimler ve karşılarında anlamları verilmiştir.Uygun olanları birbirleriyle eşleştirinizi
1.Boyunun ölçüsünü almak Beğenmeyip küçümsemek
2.Karnı zil çalmak Çok acıkmak
3.Her işe burnunu sokmak Kendisini ilgilendirmeyen işlere karışmak
4.Burun kıvırmak Biri tarafından ağzının payı verilmek
20- Aşağıdaki çizelgede verilen eylemlerin zamanını X işareti ile işaretleyiniz.
eylem Geçmiş zaman Şimdiki zaman Gelecek zaman
attık
çalışacak
havladı
geleceğim
21-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir işin aynı günde birden çok yapıldığı belirtilmektedir?
A) Babam bahçeyi temizledi, fidanları dikti. B) Çiftliğin kahyası çiçekleri de suladı.
C) Her gün kendime farklı bir uğraş buluyorum. D) Bugün ilk defa kahvaltıyı ben hazırladım.
22-“yedinci gün” sözünün rakamla yazılışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 7.’ inci gün B) 7’nci gün C) 7.inci gün D) 7.nci gün
23-Aşağıdaki cümlelerde altı çizili tamlamalardan hangisi sıfat tamlaması değildir?
A) Yolcu otobüsü yarım saat mola verdi. B) Evimizde her zaman sıcak su bulunur.
C) Ağaçtan üç elma düştü. D) Bu çocuk kesinlikle sınavı kazanır.
24-Aşağıdaki metinde yarım bırakılmış bölümü siz tamamlayınız.
OYUN ALANI
Aydın ile Ahmet aynı semtin çocuklarıydı.Sokakları ve okulları ayrıydı.Ama çoğu zaman birlikte oynarlardı.
Semtte, apartman yığınları arasında kalmış açıklık bir alan vardı.Çevredeki tüm çocuklar burada toplanırlardı.
En çok futbol oynanırdı.Sonradan, alanın bir köşesine derme çatma bir basket potası yerleştirildi.Kimi çocuklar da ...................
basketbol oynamaya başladılar.
Arada bir, pazar günleri çocuklara bazı babalar da katılıyordu.Bu top meraklısı babalar,semt çocuklarından
İki takım bile oluşturmuşlardı.Okul çağına yeni girmiş minikler için alanın köşesinde bir yer düzenlenmişti.Küçükler.................................
de top peşinde koşarlardı.
Ne var ki o güzel günler sona erdi.
Cevapların ilk 10 Tanesi
1A
2C
3D
4A
5B
6C
7B
8A
9C
10A
Eğer cevapların devamını istiyorsanız yorum bölümüne yazabilirsiniz.
YAZAN OLURSA MUTLAKA CEVAPLAYACAĞIZ
Tüm öğrencilerimize başarılar.
cevapların devamı yorumlarda
var dı ama herhalde görememişsiniz...
Neyse,
yinede ben tekrar yayınlayayım
11-D
12-D
13-B
14-A
15-C
16-A
17-B
18-A
19- 1 İLE 4. CÜMLENİN AÇIKLAMALARI YER DEĞİŞTİRDİĞİNDE HEPSİ DOĞRU OLUR
20-
havladı, attık: Geçmiş zaman
çalışacak, geleceğim: gelecek zaman
21-B
22-D
23-A
24-
..bu potanın etrafında..
..bu düzenlenen oyun alanının içerisin...

"Sabun ve Deterjan" nasıl elde edilir? Farkları nelerdir?

Günlük temizliğimizin önemli bir parçası olan sabun ile, Hayatımızda kontrolsüzce ve sınırsızca kullandığımız kimyasal deterjanları anlatarak farklarını ortaya koyacağız.
sabun
SABUN:
Yağ asitlerinin Na ve ya K tuzuna sabun denir. Çok eski çağlardan beri kullanılan en önemli temizlik maddeleridir.
Yağ asitlerinin Na tuzlarına beyaz sabun, K tuzlarına arap sabunu denir.
Na tuzları katı sabun, K tuzları genellikle jel şeklinde olur.
C17H35COONa : Sodyum Stearat. Beyaz sabun (Katı)
C17H35COOK : Potasyum Stearat. Beyaz sabun (jel)
SABUNLARIN ELDE YÖNTEMLERİ
1. Geleneksel Elde Yöntemi:
Yağ + NaOH → Beyaz sabun (Katı) + Gliserin
Yağ + KOH → Arap sabun (jel) + Gliserin
Hayvansal ya da bitkisel yağlar, kuvvetli bazlarla aynı ortamda ısıtılır. Bu olay sonunda sabun ve gliserin elde edilir.
2. Modern metotlarla sabun eldesi:
Yağ +Su → Yağ Asidi +Gliserin
Yağ Asidi +Baz → Sabun + Su
SABUN KİRİ NASIL TEMİZLER:
Sabun suda çözündüğünde bazik bir çözelti oluşturur. Oluşan baz kiri yumşatır.
C17H35-COONa → C17H35-COO- + Na+
Sabun molekülleri 2 kısımdan oluşur.
Suyu seven kısmı, suyu sevmeyen kısmı.
Suyu seven kısım molekülün baş kısmını, sevmeyen kısmı da kuyruk kısmını oluşturur. Anlaşıldığı gibi baş kısım, polar; kuyruk kısmı da a polardır.
Kirler, genel olarak a polar yapıda olan yağlardır.
Sabun ile su karşılaştığında sabunun polar ucunu, su molekülleri çeker. Ancak sabunun apolar ucu da elbisede yumuşamış olan apolar kiri sarar.
Su molekülleri sabunun anyon kısmını çeker ve böylece kir ortamdan çözeltiye geçmiş olur.
NOT: sert sularda özellikle Mg+2 ve Ca+2 iyonları vardır. Sabunlardaki anyon kısmı bu katyonlarla bileşik oluşturarak çökerler. Bu sebeple sabunun önemli kısmı çökmüş olur. Yumuşak sularda sabun daha fazla temizler.
DETERJAN
Uzun C atomu zincirinden oluşan bir alkil yada arilin SÜLFAT yada SÜLFÜNAT tuzudur.
sodyumdodesil sülfat
Deterjanın temizleme prensibi sabunla aynıdır. C sayısı 10-14 arasında olan alkollerin sülfatlarının sodyum tuzudur.
C12H25-OH + H2 SO4 → C12H25-O-SO3H + H2O (Lauril alkolün, sülfirik asitle tepkimeye girer)
C12H25-OSO3H + NaOH → C12H25-OSO3Na + H2O (Laurilsülfat, NaOH la tepkimeye girerer)
C12H25-OSO3Na → C12H25-OSO3- + N a+ (Sodyum lauri (dodesil)l sülfat suda çözündüğünde Na+ iyonunu salar)
C12H25-OSO3- anyonunun OSO3- tarafı su tarafından C12H25- ucu, kir tarafından çekilir.
NOT: Deterjanlar, sert suda çökelek oluşturmazlar. Sert sularda daha iyi temizlerler.
NOT: Deterjanlara köpük düzenleyici katkı maddeleri ilave edilir.
NOT: Deterjan ve sabunun sıcak suda daha iyi temizlerler.
NOT: Deterjanların yapısında benzen halkası taşıyan türleri vardı. Benzen halkası formülde gösterilmiştir. Bu tür deterjanlara; alkil benzen sülfonat deterjanları denir.
SABUN VE DETERJAN ARASINDAKİ FARKLAR
SABUNLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. Bitkisel ya da hayvansal yağlardan elde edilirler.
2.Doğal olduklarından,insan vücuduna etkileri yoktur.
3. Yapıları doğal yollarla kolaylıkla parçalanırlar.
4. Su kirliliğine sebep olmazlar.
5. Çevreye zararları yoktur.
6. Zamanla temizleme gücünü kaybederler
7. Sert sularda bulunan metal iyonlarıyla çökelek oluştururlar.
8. Kıyafetlere zararları vardır.
9.Sıcak sularda daha etkili temizlerler
10.Binlerce yıldır kullanılmaktadır.
DETERJANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. Petrol türevlerinden sentetik olarak elde edilirler.
2. İnsan vücüduna tesir ederler.
3. Kolay kolay bozunmazlar.
4.Su kirliliğine sebep olurlar .
5. Çevre kirliliğine sebep olurlar.
6. Değişik amaçlar için özel formülleri vardır.
7.Sert sulardaki iyonlardan çok az etkilenirler.
8.Soğuk suda bile iyi temizlerler.
9. Kıyafetleri fazla yıpratmazlar.
10. son 50-60 yıldır yaygın olarak kullanılmaktadır.
ÇAMAŞIR SODASI: Na2CO3
Çamaşır sodası Sodyum Karbonat olarak bildiğimiz, bazik bir tuzdur.
Sodyum Karbonatı suya attığımızda: Na2CO3 +H2O → NaOH +Na HCO3 şeklinde çözünürler.
Yukarıda oluşan Sodyum Hidroksit: Yağ + NaOH → Sabun +Gliserin
ÖNEMLİ NOT: Çamaşır sodası görüldüğü gibi yağlar için önemli bir temizleyicidir.
ÇAMAŞIR SULARI:
Çamaşırlarımızı, saçımızı, dişlerimizi, derimizi ve yiyeceklerimizi beyazlatırız.
Bir maddeyi beyazlatmak veya ağartmak, onun rengini çıkarmak veya açmaktır.
Çamaşır suyu, oksidizasyon yoluyla bu etkileri yapan bir kimyasal maddedir.
Bilinen beyazlatıcılar (ağartıcılar), hidrojen peroksit (H2O2), “sodyum hipoklorit (NaOCl)” , sodyum perborat mono hidrat(NaBO3.H2O), sodyum perborat tetrahidrat (NaBO3.4H2O) , sodyum perkarbonat (2Na2CO3.3H2O2) gibi bileşiklerdir. “Beyazlatıcı toz” kalsiyum hipoklorittir (Ca[OCl]2). Beyazlatma (ağartma), tekstil sanayiinde boyama işleminin ilk adımıdır.
Klorlu Çamaşır Suyu: Sodyum Hipoklorit in % 5 lik çözeltisidir.
1. Beyazlatıcı ve parlatıcı özelliğine sahiptir.
2. Mikrop öldürücü özelliğine sahiptir.
3. Ucuz dur.
4. Renkli çamaşırlarda kullanılmaz.
Oksijenli Çamaşır Suyu: Bunların en önemlileri sodyum perborat (NaBO3 3H2O) ve sodyum perkarbonat (2Na2CO3.3H2O2) tır.
Bu çamaşır sularının klorlu çamaşır sularına göre bir çok üstün yönleri vardır.
1. Daha pahalıdır.
2. Pamuklu ve keten kumaştan üretilmiş kumaşlarda kullanılır.
3. Her renk kumaşta kullanıla bilir.
4. Kumaşları fazla yıpratmazlar.
ÇAMAŞIR SODA ve ÇAMAŞIR SUYU
ÇAMAŞIR ÇAMAŞIR SODASI ÇAMAŞIR SUYU
1. Çamaşır sodası Na2CO3 olarak bilinen bazik bir tuzdur.
2. Çamaşır sodası suya atıldığında, NaOH bazını oluşturur.
3. Oluşan NaOH yağ ile tepkimeye girerek, sabun ve gliserin oluşturur.
4. Çevreye zarar vermez.
5. Sadece yağ ile tepkimeye girerek yağın yapısını değiştirir.
1. Beyazlatıcı maddeler dir.
2. Çamaşır suları oksidasyon yoluyla maddeyle tepkimeye ghirer.
3. Klorlu çamaşır suları, hipo kilirit asitin %5 lik çözeltisidir. Ucuzdur. Renkli çamaşırlarda kullanılmazlar.
4. Oksijenli çamaşır suları, pahalıdır. Çamaşırları fazla yıpratmazlar ve her renk çamaşırda kullanılır.
Yapı Maddeleri
Yardımcı Yıkama Maddeleri
Bu maddeler kirlerin çıkarılmasından daha fazlasını içeren, temizlikten beklenen diğer özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Deterjandaki oranları çok düşüktür. Farklı deterjan türlerine göre. ilave maddeler farklı kombinasyonlarda olabilir.
Belirli durumlarda kullanılan yardımcı yıkama maddeleri şunlardır:
Yağ Çözücüler
Yağ bazlı kirlerin düşük sıcaklıklarda da çözülmesini kolaylaştıran yağ çözücüler non-iyonik aktif maddeler içerirken, yünlü-ipekli gibi hassas çamaşırları olumsuz etkileyen alkaliler içermez. Suda çabuk çözünür ve etkisini çabuk gösterir.
Alkali Maddeler
Çok ağır kirli ya da yağlı çamaşırların yıkanmasında alkafiteyi arttırmak amacıyla "yıkama alkali maddeleri" kullanılır.
Kireç Çözücüler
Grileşmiş ya da kireçlenmeden dolayı sertleşmiş çamaşırlar için özel asidik maddelerdir. Bu asitler metali, kireci bozmadan birikmiş kireci çözer.
Apre Maddeleri
Yıkanan çamaşırların kullanımlarında bazı istendik özellikleri göstermeleri için apre maddeleri kullanılır. Bunlar yumuşatıcı ve koladır.
Nötralize Edici Maddeler
Yıkama sırasında kullanılan deterjan ve ağartıcılar alkali içermektedir. Çamaşırlarda herhangi bir alkali kalıntısı liflere zarar vererek kumaşın sararmasına, renginin solmasına, cildi rahatsız etmesine ve kumaşta kokuya neden olmaktadır. Bunu önlemek için alkalilerin asidik maddelerle nötralize edilmesi gerekmektedir. Notralizasyon işlemi yaygın olarak sodyum bisüifüt, asetik asit, formik asiti oksalit asit gibi maddeler kullanılmaktadır. Bunların dozajları pH 6.S olacak şekilde hesaplanmalıdır. Ancak, düşük pH, optik beyazlatıcının etkisini azaltarak, beyazlığa zarar verdiğinden, fazla dozajdan kaçınılması tavsiye edilmektedir. Notralizasyon, yumuşatma işleminden sonra yapılır.
Kompleks Yapıcılar
Deterjan formülasyonlarında çok yaygın olarak kullanılan bir başka madde ise, komleks yapıcılardır. Komleks yapıcıların en önemli olanı Sodyum Tri polifosfattır. Bu maddelerin en önemli görevleri, sudaki sertlik iyonlarını yapılarına bağlayıp, suda çözünen komleks iyonlar halinde ortamdan uzaklaştırmak ve zararlı etkileri önlemektir. Eğer, yıkama ortamında yeterli derecede bulunmazlarsa, bağlanamayıp serbest kalan sertlik iyonları daha önce izah edildiği şekilde aktif madde ve su ile birleşerek yüzeyler üzerine çöker ve sertleşmelere, grileşmelere neden olur. Ayrıca alet ve makinelerde kireçlenmeye de neden olurlar. Komleks yapıcılar, yıkama sırasında aktif maddelerle birleşerek deterjanın gücünü artırırlar, kiri ve yağı emülse ederler, kireçleri sökerler ve temizleme ortamı için gerekli olan alkaliteyi sağlarlar

7. Sınıf Matematik Proje ve Performans Ödevlerinin Konuları

7. sınıflar:
İşte size ödev hazırlayabileceğiniz tüm konular:
mat
7.SINIF PERFORMANS VE PROJE ÖDEVLERİ
1. TAM SAYILARIN BİR ŞEHİR MAKETİ YAPILIP GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİLENDİRİLEREK SUNULMASI.
2. TAM SAYILARIN KAVRATILMASI İÇİN AİLE İÇİNDE AYLIK BÜTÇENİN HESAPLANMASI.
3. BELİRLENEN BİR KONU HAKKINDA ANKET HAZIRLANIP ,SONUÇLARIN GRAFİK ÜZERİNDE GÖSTERİLMESİ.(PROJE)
4. ORAN –ORANTI (GRUPTAKİ ÖĞRENCİLERİN ÇEŞİTLİ ÇOKLUKLARI ‘boy,kilo,para v.b.’ SINIF İÇERİSİNDE ARKADAŞLARINA ÖLÇÜP KIYASLAMASI VE BUNU YAZILI SUNUM OLARAK VERMESİ)
5. SİMETRİ KAVRAMININ TANITILMASI (SİMETRİ AYNASI KULLANILARAK),ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERİN SİMETRİ EKSENLERİNİN GÖSTERİLMESİ.
6. MATEMATİK BİLMECE VE BULMACA KİTABININ HAZIRLANMASI VE SINIFA SUNUMU.(PROJE)
7. OKUL BAHÇESİNİN KROKİSİNİ ÇİZİPALAN VE ÇEVRE HESAPLAMALARININ YAPILMASI. (PROJE)
8. İSKENDERİYE FENERİ’NİN MAKETİNİN YAPILMASI.(PROJE)
9. TÜRK BAYRAĞI YAPILMASI.(PROJE).
10. SAAT YAPILMASI VE BELİRLİ SAATLERDE, AKREP İLE YELKOVAN ARASINDAKİ BÜYÜK VE KÜÇÜK AÇININ HESAPLANMASI.(PROJE)
11. MAĞAZALARDA YAPILAN İDİRİMLERİN VE KARIN ARAŞTIRILMASI.
12. ‘π’ SAYISININ TANITILMASI VE ÇEŞİTLİ UZUNLUKTA ÇİZİLEN ÇEMBERLERİN ÇEVRELERİNİN ÇAPLARINA BÖLÜNMESİ İLE BİRBİRİ İLE AYNI OLMASA DA BİRBİRİNE ÇOK YAKIN OLAN π DEĞERLERİNİN HESAPLANMASI.
13. GÜNEŞ SİSTEMİ MAKETİNİN OLUŞTURULMASI VE GEZEGENLERİN BÜYÜKLÜKLERİ İLE GEZEGENLER ARASI MESAFELERİN 10’UN KUVVETLERİ İLE İFADE EDİLMESİ.
14. ÇEMBER VE DAİRE İLE İLGİLİ BİLGİLERİN VERİLMESİ.(DAİRE DİLİMİNİN ÇEVRESİ VE ALANI )
15. SİLİNDİRİN HACMİNİN HESAPLANMASI.
16. ÇEŞİTLİ ÜÇGEN ÇİZEREK HER BİRİNİN İÇ AÇI VE DIŞ AÇILARINI HESAPLAMASI .

9. Sınıf Edebiyat 2.Dönem 3.Yazılı Soru ve Cevapları

9. Sınıf Edebiyat 2.Dönem 3.Yazılı Soru ve Cevapları
Test sınavımızın cevap anahtarı en alt bölümdedir.
SORU-1) Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden birisidir?
A) Roman B) Masal C) Manzum öykü
D) Fıkra E) Mesnevi
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-2) ………. Burası bir köyden çok şehirleşmeye başlamış bir kasabaya benziyordu. Etrafta bir tek eski veya topraktan ev görünmüyordu. Otlamaya çıkarılacak hayvanlar için özel bir yol yapılmış ve diğer yolların hemen hepsi asfaltla döşenmişti. Ama bir evin içine girecek olsanız bir yemek sofrası dahi göremezsiniz. Yemekler yerde yenir burada. İnsanlar ütü nedir bilmez.
Yukarıda verilen parça hangi edebi türe örnektir?
A) Deneme B) Makale C) Gezi D) Anı E) Röportaj
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-3) Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya dayalı edebi metinlerin yapısını oluşturan unsurlardan biri değildir?
A) Zihniyet B) Olay C) Kişiler D) Zaman E) Mekan
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-4) "Kitapsever insanla, kitap delisini birbirine karıştırmamalıyız. Kitap delilerine bir örnek olan Paris belediye başkanlarından Boulard, her gün Seine rıhtımlarını dolaşır, ayrım yapmadan yüzlerce kitap alırdı. Kitaplığında yer açmak için, sahibi olduğu altı bin dükkândan bütün kiracılarını çıkarttı, her yeri kitapla doldurdu. Aradığı hiçbir kitabı bulması mümkün değildi. Bu düpedüz okuma tutkusu değil, kitaba sahip olma hırsıydı; kitap deliliğiydi. Kitapları arasında ve onlara sahip olmanın mutluluğu içinde öldü."
Parçaya göre kitapsever bir okuyucu aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır?
A) Her kitabı seçerek almalıdır
B) Az ama kapsamlı eserler seçmelidir
C) Okuma arzusuyla kitap almalıdır
D) Kendi kitaplığından başkalarının da yararlanmasını ağlamalıdır
E) Kitaplığında aradığı kitabı bulabilecek bir sistem geliştirmelidir
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-5) Orta oyunu ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Taklit, mimik, doğaçlama gibi yetenekler ortaya konur.
B) Asıl kişiler Pişekar ve Kavuklu ’dur.
C) Geleneksel Türk tiyatrosunun bir türüdür.
D) Günümüz tiyatrosuna en yakın türdür.
E) Önceden hazırlanmış metinlerden hareketle canlandırılır..
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-6)
“ Bir bayram günü çocuğu dadısıyla beraber büyük babasına gönderdiler. Dönüşte büyük efendi dedi ki:
- Biraz dursan a Ferhunde! Senin hizmetine mükafat zamanı geldi.
O zaman efendi çekmecenin kapağını açtı, kalemini baş parmağının tırnağında çıtlattı. Bir kağıdı çekti, düşüne düşüne , uzun uzun yazdı, tekrar okudu...”
Yukarıdaki öykünün anlatım biçimi hangisidir?
A) Kahraman anlatıcı bakış açısı
B) Gözlemci anlatıcı bakış açısı
C) İlahi bakış açısı
D) Düz anlatım bakış açısı
E) Betimleyici anlatım
SORU-7) Aşağıdakilerden hangisi kişi hayatını konu alan öğretici metin türlerinden değildir?
A) Seyahatname B) Anı C) Söyleşi
D) Günce E) Biyografi
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-8) "Bir dildeki kavramlar, çeşitli atasözleri, deyimler, kalıplaşmış sözler incelenir; ilgili oldukları kavram alanlarına göre öbekleştirilirse, kimi alanlardaki öğelerin kabarık olduğu, öbürlerine oranla fazlalık gösterdiği göze çarpar. Dikkat edilirse kabarık öbekler, o dili konuşan ulusun tarih boyunca en çok ilgilendiği, yaşayışında büyük yer tutan kavramlar ve konulara aittir."
Bu parça aşağıdaki düşüncelerden hangisinin açıklamasıdır?
A) Bir ulusun dili ile yaşam biçimi arasında doğrudan ilişki vardır
B) Her ulus dilini geliştirmek için çaba sarf eder
C) Atasözleri ve deyimler bir ulusun en önemli kültür değerleridir
D) Bir dildeki kavramların çokluğu, dilin zenginliğini gösterir
E) Bir ulusun kültürü ile dilindeki gelişme daima yan yana olmuştur
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-9)
(1) Kapım kapalı. Açmak istiyorum.
(2) Açarsam hastanenin benim için hazırladığı felaketlerin hepsi birden içeri girecek sanıyorum.
(3) Karanlık bastı.
(4) Elektrik düğmesini çevirdim.
(5) Gayet zayıf bir ışık...”
Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi ruhsal durumu yansıtmaktadır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-10)
I. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır. İki tür öykü vardır.
II. Derin karakter tahlilleri yoktur. Anlatmaya dayalıdır.
III. Romana göre daha kısa bir türdür.
IV. Hikayede kişi kadrosu geniştir.
V. Öykünün öğeleri arasında olay, zaman ve mekan yer alır.
Yukarıda hikaye (öykü) hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
-----------------------------------------------------------------------------------
SORU-11) Eleştirmen, düşünce ve sanat hareketlerinin kaynaştığı, eleştirinin bir meslek sayıldığı yerlerde yetişir. Ahlâk niteliklerinin yanında, sağlam bir felsefe temeline dayanan geniş bir sanat kültürü, derin bir seziş ve büyük bir çalışma gücü, büyük eleştirmenin başlıca nitelikleri olarak görülmektedir. Felsefi bilgiden ve görüşten yoksun büyük bir eleştirmen gösterilemez.
Paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Eleştirmen uygun sanat ortamında yetişir.
B) Eleştirmen çalışkan olmalıdır.
C) Eleştirmen felsefi bilgilere sahip olmalı ve görüşü olmalıdır.
D) Eleştirmen sanat kültürüne sahip olmalıdır.
E) Eleştirmen bir felsefi görüşün savunuculuğunu temsilciliğini üstlenmelidir.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-12) Aşağıda roman türü ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatımızda Tanzimat Döneminde yazılmaya başlanmış olan bir türdür.
B) Romanlar mesnevi yazı türünün devamı niteliğindedir.
C) İlk roman Şemsettin Sami ‘nin yazdığı İntibah adlı romandır.
D) Romanlarda , olay ve kişi sayısı öyküye göre daha fazladır.
E) Gerçek ya da gerçeğe uygun olayları anlatır.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-13) Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden biri değildir?
A) Bilimsel metinler B) Felsefi metinler
C) Tarihi metinler D) Edebi metinler
E) Gazete Çevresinde Oluşan Metinler
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-14) Bir yazarın herhangi bir metinden hareketle yazar-gelenek ilişkisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yazarın daha önceki yazılan metinlerden etkilendiğini
B) Yazarın kendinden önce yazılan yazıları metinleri okuduğu
C) Yazarın ortak bir gelenekten beslendiği
D) Yazarın herhangi bir gelenekten yararlanmadığı
E) Yazarın diğer yazarlarla ortak konuları işlediğini
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-15) Genç Kalemler dergisinde yeni bir hikayeci, Servet-i Fünün yazarlarından çok faklı bir dille, halk Türkçe’ siyle hikayeler yayımlıyordu; Ömer Seyfettin'di bu. Küçük hikayeyi başlı başına bir mesele olarak ele alan, edebiyatın bu türünde en ısrarlı çalışan yazar, sanata 1911'de başlamıştı, 1920'de öldü. Genç Kalemler dergisinin ilk sayısında çıkan imzasız bir makalesinde dilimizi Tanzimat'ta kısmen başlamış sadeliğinden tekrar uzaklaştıran Edebiyat-ı Cedide mensuplarına hücum ediyordu.
Paragrafta Ömer Seyfettin'in özelliklerinden hangisine değinilmemiştir?
A) Eserlerini sade bir dille yazmasına
B) Hikayeyi yalnız başına bir tür olarak kabul etmesine
C) Dil anlayışları yönüyle, Servet-i Fününcuları eleştirmesine
D) Hikayelerinde hatıralarını ve Balkan Savaşlarını işlemesine
E) Genç Kalemler Dergisi’nde yazılar yayımlamasına
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-16) Aşağıda tiyatroyla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Modern tiyatronun türleri trajedi, komedi ve dramdır.
B) Cumhuriyet Döneminde Atatürk tarafından Devlet Tiyatroları açılmıştır.
C) İlk Tiyatro eserimiz Şair Evlenmesi adlı komedidir.
D) İlk tiyatro örneklerimiz Karagöz ,Meddah, Orta oyunu ve Köy Seyirlik Oyunları’dır.
E) Tiyatroda yüz, kaş ve göz hareketlerine jest denir.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-17) “ Yine lise son sınıf. Hayatımın en güzel günlerinden birini şimdi yeniden yaşıyorum.. Bu, Vedat Hoca’yla bir bahar yürüyüşü, bir bahar pikniği, bir bahar akşamıdır.
Sabah erken saat buluşulmuştu.Hocamız bizi yakacıkta bekleyecekti. Şimdiki Yakacık’a hiç benzemeyen , yemyeşil , erden Yakacık. Bir Pazar günüydü. Yakacık’ı nedensel yinelemek istiyorum, her yanda korular, çamlıklar içinde bulduk. Mevsimin olanca yeşili bize kucak açıyordu.”
Yukarıdaki yazının türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Söyleşi
B) Anı
C) Makale
D) Biyografi
E) Otobiyografi
SORU-18) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Masal anlatma geleneğinde kalıplaşmış sözler vardır.
B) Edebiyatımızdaki İlk psikolojik roman Eylül adlı romandır.
C) Tiyatro, sahne, dekor, perde, oyuncu, seyirci, kostüm.. gibi unsurlardan oluşur.
D) Söyleşilerde yazar, kendisiyle konuşuyormuş gibi bir anlatım havası kullanır.
E) Destanlar doğal ve yapma destan olmak üzere ikiye ayrılır.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-19) “ Yalnız kaldığım zamanlar bu pencerenin önünde oturur, çimenlere , ağaçlara, rüzgar elinde yaprakların oynaşmasına bakar, böylece gözlerimi eğlendirirdim.”
( Ahmet Haşim )
Yukarıdaki metinde aşağıdakilerden hangisinde kişileştirme sanatı yapılmamıştır?
A) Pencerenin önü
B) Rüzgar eli
C) Çimenlerin oynaşması
D) Yaprakların oynaşması
E) Gözlerimi eğlendiririm.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
SORU-20) Edebi metinler genel olarak göz önüne alındığında aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A) Eserlerdeki kahramanlar, yazarın kendisi değil, edebi metne has kurmaca özellikler barındıran kişilerdir.
B) Yazarın hatıralarını edebi metne aktarırken bazı seçme ve ayıklamalar yapması doğru değildir.
C) Edebi metinlerdeki anılardan, devrin sosyal ve siyasal hayatıyla ilgili ipuçları edinilebilir.
D) Yazarın anlattıkları gerçekle birebir aynıysa o yazı, edebi bir metnin temel özelliği olan kurmacanın dışındadır.
E) Yazar, eserini oluştururken sosyal, siyasal, psikolojik etkilerden tamamen kurtulamaz.
PUANLAMA: Her soru 5 puandır.
Sınav süresi 1 ders saatidir.
Başarılar dileriz.
CEVAPLAR: 1-D 2-C 3-A 4-C 5- E 6-B 7-C 8-A 9-B 10-D 11-E 12-C 13-D 14-D 15-D 16-E 17-B 18-D 19-A 20-B

9. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları

9. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları
Sizler için Biyoloji'den yazılı sorularını test olarak yayınlıyoruz.
Üstelik cevaplarını da peşinden hemen veriyoruz
biyo
9.SINIF 2. DÖNEM 2. YAZILI SORULARI
1. Mantarlarla ilgili olarak;
I. Saprofit(çürükçül) olarak beslenirler.
II. Gerçek kök gövde ve yaprakları yoktur.
III. Kamçılarıyla yer değiştirirler.
IV. Sadece hücre zarından geçebilen besinlerden faydalanabilirler.
Şeklindeki özelliklerden hangileri bütün mantar türleri için ortaktır?
A) Yalnız II
B) I ve III
C) II ve IV
D) II ve III
E) I, II ve IV
2. Hücre çeperi bulunduran, glikojen sentezleyen, sporla üreyen ve heterotrof beslenen canlı (bu özelliklerin tamamına sahip olan canlı) aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mantar
B) Amip
C) Öglena
D) Liken
E) Paramesyum
3. Protista aleminde incelenen canlılarda;
I. Zarsız organellerin görev yapması
II. Aktif taşımayla madde alınması
III. Stoplazmada DNA moleküllerinin bulunması
Şeklindeki özelliklerden hangileri görülür?
A)Yalnız I
B)Yalnız II
C)Yalnız III
D)I ve II
E)II ve III
4. I. Çiftleştiklerinde verimli döl verirler.
II. Üreme ve beslenme şekilleri farklıdır.
III. Fizyolojik ve anatomik yapıları farklıdır.
Aynı türden bireyler için yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
5. Böceklere ait olan aşağıdaki özelliklerden hangisi omurgalı hayvanlarda görülmez?
A) Eşeyli üreme
B) İç döllenme yapma
C) İki açıklığa sahip sindirim sisteminin bulunması
D) Embriyonun yumurta içinde gelişmesi
E) Trake solunumu yapmaları
6. Aşağıdaki bitki gruplarından hangisinin iletim demeti (damar) bulunmaz?
A) Açık tohumlu bitkiler
B) Kara yosunları
C) Eğrelti otları
D) Tek çenekli bitkiler
E) Çift çenekli bitkiler
7. I. Sınıf
II. Aile
III. Şube
IV. Alem
V. Tür
Yukarıda verilen sınıflandırma birimlerinin kapsadıkları birey sayısına göre azdan-çoğa doğru sıralanışı nasıl olmalıdır?
A)I-II-III-IV-V
B)IV-III-I-V-II
C)IV-III-II-I-V
D)V-II-I-III-IV
E)V-III-I-IV-II
8. Bakterilerde metabolizmada görev alan bazı enzimleri şunlardır:
I. ETS enzimleri
II. Fotosentez enzimleri
III. RNA sentezleyen enzimler
IV. Protein sentezleyen enzimler
V. DNA sentezleyen enzimler.
Bu enzimlerden hangileri bütün bakterilerde ortak değildir?
A) I ve II
B)II ve III
C) I, IV ve V
D) II, IV ve V
E) I, II, III,V
9. Aşağıdakilerden hangisi böceklerin özelliklerinden biri değildir?
A) Vücutlarının segmenti yapıda olması
B) Boşaltım maddesi olarak ürik asit oluşturması
C) Eşeyli üremeleri
D) Başkalaşım geçirmeleri
E) Böbreklerinin bulunması
10. Aşağıda bazı canlı grupları verilmiştir?
I. Alg,
II. Mantar,
III. Bakteri,
IV. Bitki
Verilen canlılardan hangileri;
- Saprofit (çürükçül) yaşama ,
- Glikojen depolama
şeklindeki özelliklerin her ikisine de sahip olabilir?
A)Yalnız II
B)Yalnız III
C)II ve III
D) I,II ve III
E)II,III ve IV
11. Aşağıdakilerden hangisi bilimsel (filogenetik) sınıflandırmada kullanılan tür kavramını en iyi şekilde açıklar?
A) Aynı kromozom sayısına sahip bireyler
B) Aynı ortamda yaşayan bireyler
C) Benzer iklim şartlarında yaşayan bireyler
D) Benzer organ ve sistemleri bulunan canlılar
E) Çiftleştiklerinde verimli döller veren canlılar
12. - Glikoz,
- A vitamini,
- (-)Yüklü iyon,
- Protein,
- Kalsiyum
Yukarıda verilenlerden kaç tanesi hücre zarındaki porlardan geçebilirler
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
13. I. Difizyon
II. Osmoz
III. Endositoz
IV. Aktif taşıma
V. Ekzositoz
Yukarıdakilerden hangileri bir bitkinin tüm hücrelerinde gerçekleşebilir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve IV
D)I, II ve III
E) II, III ve IV
14. Prokaryot canlılar aşağıdaki olaylardan hangisini gerçekleştiremez?
A) Kloroplastları sayesinde besin sentezleme
B) Nükleotitlerinden nükleik asit sentezleme
C) Aminoasitlerinden protein sentezleme
D) DNA’nın kendini eşlemesi
E) Aktif taşımayla madde geçişi
15. Aşağıda verilen organellerden hangisinin parçalanması sonucu yönetici molekül oluşmaz?
A) Çekirdek
B) Mitokondri
C) Ribozom
D) Kloroplast
E) Golgi aygıtı
16. Lizozom ve mitokondri organelleri için, aşağıda verilen özelliklerden hangisi ortaktır?
A) Besin monomerlerini parçalayabilme
B) Sitoplazmanın yoğunluğunu artırması
C) Yönetici molekül bulundurma
D) Enzimatik reaksiyonların meydana gelmesi
E) ETS ile ATP sentezleyebilme
17. Aşağıda verilenlerin hangisindeki moleküllerin hücre zarından geçişi, sadece difüzyonla sağlanır?
A) Oksijen ve vitamin
B) Glikoz ve karbondioksit
C) Amino asit ve su
D) Kabondioksit ve oksijen
E) Su ve sodyum klorür
18. Glikoz yoğunluğu kendisiyle aynı olan ortama bırakılan bir hayvan hücresi ortamdan;
I. Difüzyon
II. Aktif taşıma
III. Fagositoz
Şeklindeki madde geçişi yöntemlerinden hangilerini gerçekleştirerek glikoz alabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
19. Tek hücreli bir canlı saf suya bırakıldığında hemolize (parçalanma) uğramadığı görülmüştür. Buna göre bu hücrede aşağıdaki yapılardan hangisi bulunmalıdır?
A) Ribozom
B) Sentrozom
C) Kontraktil koful
D) Mitokondri
E) Çekirdek zarı
20. Çekirdek yapısı ve görevleri ile ilgili, aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Sadece ökaryot hücrelerde zarlı yapıya sahiptir.
B) Yöneticilik görevi, bulundurduğu çekirdekçiklerle sağlanır.
C) Porları hücre zarındaki porlardan daha büyüktür.
D) Nükleik asitler sayesinde hücre bölünmesi sırasında sayısını artırır
E) Bazı hücrelerde sayısı birden fazla olabilir?
21. Aşağıdakilerden hangisine bakılarak bir hücrenin prokaryot olduğu söylenebilir?
A) Protein sentezi yapmasına
B) ATP üretmesine
C) ATP kullanmasına
D) Sitoplazmasında klorofil bulundurmasına
E) Oksijen kullanmasına
22. Vücuduna aldığı kimyasal bir maddenin etkisiyle, hücredeki golgi etkinliği azalan bir insanda;
I. Ağız kuruluğunun olması
II. Mide ve ince bağırsaktaki kimyasal sindirimin yavaşlaması
III. Ribozomdaki protein sentezinin artması
Şeklindeki durumlardan hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
23. Aynı türe ait bireyler arasında çeşitliliğin ortaya çıkmasında;
I. DNA’daki nükleotit çeşitliliği
II. DNA’nın nükleotit dizilişi
III. Hücrelerdeki ribozom sayısı
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
24. Bir canlının filogenetik sınıflandırılması yapılırken aşağıda verilenlerden hangisi en az dikkate alınır?
A) Genlerin nükleotit dizilişi
B) Anatomik benzerlik
C) Homolog organlar
D) Üyelerin görevleri
E) Embriyolojik gelişmeler
25. Bütün bakterilerin sitoplazmasında;
I. Glikojen
II. Ribozom,
III. DNA
IV. Selüloz
V. Mozozom
Şeklindeki yapı ve moleküllerden hangileri bulunur?
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve V
E) I, II ve III
VE SINAVIN PEŞİNDEN CEVAPLARI VERİYORUZ
İşte cevap anahtarı
1-E
2-A
3-D
4-A
5-E
6-B
7-D
8-A
9-E
10-C
11-E
12-D
13-A
14-A
15-E
16-D
17-D
18-B
19-D
20-B
21-D
22-C
23-B
24-D
25-E

Temizlik Maddeleri nelerdir ve nasıl imal edilir?

Hayatımızda çok önemli bir yeri tutan Temizliği sağlayabilmemiz için öncelikle "Temizlik Maddeleri"ne ihtiyaç duyarız.
İşte bu maddeler de kendi içinde farklı gruplara ayrılmaktadırlar. Bu grupları 4 başlık altında inceleriz.
tm
TEMİZLİK MADDELERİ
• Sabunlar
• Deterjanlar
• Çamaşır Sodası
• Çamaşır Suyu
Temizlik Maddelerinin Yapısı
• Yüzey Aktif Maddeleri
• Anyonik Aktif Maddeleri
• Katyonik Aktif Maddeleri
• Non-İyonik Aktif Maddeleri
• Amfoterik Aktif Maddeleri
Yapı Maddeleri
• Alkaliler
• Sertlik Bağlayıcı
• İyon Değiştiriciler
• Kir Çökmesini Önleyici
• Korozyon Önleyici
• Enzimler
• Optik Beyazlatıcılar
• Köpük Düzenleyici
• Parfüm
• Dolgu Maddeleri
Yardımcı Yıkama Maddeleri
• Yağ Çözücüler
• Alkali Maddeler
• Kireç Çözücüler
• Apre Maddeleri
• Nötralize Edici Maddeler
• Kompleks Yapıcılar
Temizlik Maddelerinin Yapısı
Temizlik maddelerinin bünyelerine pek çok değişik kimyasal maddeler girmektedir. Bu maddelerin türleri, miktarları kullanılacak yüzeye ve amaçlara göre değişmektedir. Bazıları yalnız kullanıldığında etkili olurken, bazıları da başka maddelerle birleşerek etkili olmaktadır. Temizlik maddeleri formülasyonunda yer alan bir takım maddeler temizlik işlevini kolaylaştırırken, bazı maddeler temizliğe hemen hiç katkıda bulunmamaktadır. Bu tür maddeler, dolgu ve koku verme amacıyla kullanılmaktadır. Deterjanların bünyelerindeki içerik maddeleri ve açıklamalarına aşağıda yer verilmektedir.
Yüzey Aktif Maddeleri
Bu maddeler, suyun yüzey gerilimini azaltarak, temizlik için gereken ıslanmayı sağlamaktadır. "Tensid" olarak da adlandırılan yüzey aktif maddeler, bir tarafı su tarafından çekilen (hidrofil), diğer tarafı su tarafından itilen (hidrofob) iki grubu molekülünde birleştiren bir yapıdan meydana gelir.
Anyonik Aktif Maddeler
Sentetik temizlik maddelerinde (çamaşır-bulaşık deterjanları, halı yıkama şampuanı vs.) en çok kullanılan yüzey aktiftir. Etkisi ve çözünürlüğü sıcaklıkla artan anyonik maddeler hafif kirleri çıkarıcı özelliğinden dolayı güvenlidir. (Örn: Sabun)
Katyonik Aktif Maddeler
Kir çıkarma özelliği zayıf olan katyonikler aynı zamanda pahalıdır. Birbirini nötralize edeceğinden anyoniklerle birlikte kullanılmaz. Daha çok yıkama sonrası işlemlerine uygun olan katyonikler genellikle çamaşır yumuşatıcı ve (çamaşır suyu gibi) dezenfektanlarda kullanılır. Antiseptik özelliği nedeniyle, daha çok sanitasyonda tercih edilir. Özellikle sert yüzeyler, katyonikle temizlendikten sonra daha geç toz tutmaktadır.
Non-İyonik Aktif Maddeleri
Katyonik ve anyoniklere oranla daha pahalı olan non-iyonik yüzey aktifler, güçlü kir çıkarma özelliğine sahiptir. Non-iyoniklerin su sertliğinden ve düşük sıcaklıktan etkilenmemesi, yağ bazlı kirleri en iyi şekilde çıkarması ve sentetikler için uygun olması, diğer önemli özellikleridir. Köpüksüz olduğundan otomatik yıkayıcılar için elverişlidir. Hem katyonik, hem anyonikle birlikte bulunabilir.
Amfoterik Aktif Maddeleri
Amfoterik aktif maddelerin yapıları oldukça karmaşıktır ve en az kullanılan yüzey aktiftir. Temizleme gücü yüksek ve cilde zararsızdır. Daha çok kozmetik sanayinde tercih edilmektedir.
Temizlik Maddelerinin Yapısı
Yapı Maddeleri
Bu maddeler yüzey aktif maddelerin arındırıcı etkisini arttırıcı rol oynar. En önemli özelliği suda sertlik iyonlarını etkisiz hale getirerek, bunların yüzey aktif maddelerle etkileşime girmesini önlemesidir. Yapı maddeleri ayrıca yıkama için gerekli alkali ortamın oluşmasını sağlar. Deterjanının nemlenmesini önleyiciler, kir çözme amacıyla deterjanlara katılan sodyum polifosfat, düşük ısılarda da etkili olmayı sağlayan TAED bu maddelere örnek olarak verilebilir. Deterjanlar içerisinde yer aian bazı önemli yapı maddeleri aşağıda alt başlıklar halinde incelenmektedir.
Alkaliler
Kirlerin pek çoğu asidik özellikte olduğundan yıkama ortamının alkali olması gerekmektedir. En ideal yıkama ortamı için pH 10-12 arasında olmalıdır. Soda. silikat ve kompleks fosfatlar gibi alkaliler temizliğin etkisini arttırıcı öneme sahip maddelerdir. Bu maddeler yüzey aktif maddelerin etkisini arttırır, suyun pH'ının yüksek ve sürekli olmasını sağlar. Özellikle pamuk, keten gibi doğal elyafların liflerini kabartarak, kirin elyaftan ayrılmasına yardımcı olur, fakat kiri askıda tutma özelliği çok zayıftır. Yağ asitlerini yüksek ısıda "sabunlaştırarak" temizler. Temel olarak bir deterjanda alkali oranı ne kadar yüksekse o kadar iyi temizler, fakat (ipek, yün gibi) bazı elyaflar için zararlı olabileceğinden, alkali tür ve miktarlarının doğru seçilmesi geremektedir. Deterjanlarda en çok kullanılan alkaliler şunlardır.-sodyum hidroksit, sodyum karbonat/soda. sodyummetasilikathidrat.
Sertlik Bağlayıcı
Su sertliğinin daha önce bahsedilen olumsuzluklarının giderilmesi için sudaki kalsiyum ve magnezyumu yıkama süresince bağlayarak, çamaşır üzerine çökmesini önleyen maddedir. En çok kullanılan sertlik bağlayıcı "sodyumtripolifosfat (STTP)"tır. STTP yıkama suyunun alkali nitesini arttırır, kirlerin uzaklaştırılmasını hızlandırır ve hem emülsiyon hem de süspansiyon ile uzaklaştırılan kirlerin askıda tutulmasına yardımcı olur. STTP ayrıca, deterjan tozlarının kuru (crispness) kalmasını sağlar.
İyon Değiştiriciler
Fosfatın çevreye verdiği bazı olumsuzluklar, fosfat yerine kullanılabilecek alternatifler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda, sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarını sodyum iyonuna çeviren yöntem geliştirilmiştir. Bu işleme sodyumiama denmektedir. İyon değiştiriciler suda çözünmeyen ve su sertliğini gideren maddelerdir. Bunlar arasında "Zeolit", en sık kullanılan iyon değiştiricidir.
Kir Çökmesini Önleyici
Çamaşırdan ayrılan, fakat çözünmeyen kirlerin tekrar çamaşır yüzeyine yerleşmesini önleyen maddelerdir. "Karboksimetilselüloz-CMC" ve "Sodyumkarboksimetilselüloz-SCMC" gibi türleri bulunmaktadır. Kirleri uzaklaştırılan çamaşır yüzeyini kaplayarak, kirin tekrar yerleşmesini önleyen bu maddeler, sadece pamuk ve keten elyafında etkili iken, sentetik elyaflarda etkisizdir. Sentetikler için PVP kullanılmaktadır. Bazı deterjan türlerinde bu madde yerine fosfat kullanılmaktadır.
Korozyon Önleyici
Yıkama sırasında kullanılan kimyasalların temas ettiği metal yüzeylere zarar vermemesi için deterjanlara ilave edilen maddelerdir. Bu amaçla kullanılan sodyum silikat ince bir tabak oluşturarak, metal yüzeyleri kaplar. Bununla birlikte, metal yüzeyler için iyi bir temizlik maddesidir.
Enzimler
Çamaşır üzerindeki küçük kir molekülleri genellikle kolay parçalanırken, daha uzun zincirli büyük molekül yapıdaki kirlerin çözünmesi zordur. Biyolojik katalizör
Optik Beyazlatıcılar
Yıkanan ve ağartılan çamaşırlar hafif sarımsı bir renk alır. Bunun nedeni, çamaşırın üzerine düşen mavi renk tayfını absorbe ederek yansıtmamasıdır. Önceleri bunu önlemek için mavi renkli bir boya olan çivit kullanılırken, bunun yerini sonradan optik beyazlatıcılar aldı. Optik beyazlatıcılar, kumaş üzerinde durulama ile çıkmayan ve mor ötesi ışınları emerek, bunları insan gözünün görebildiği spektrum bölgesine kaydırıp yansıtan maddelerdir. Yansıtılan toplam ışın miktarını arttırarak "fluoresans" etkisi gösterdiğinden fluoresans beyazlatıcı olarak da isimlendirilmektedir. Optik beyazlatıcı kullanıldığında göz, bir yanılma olarak, çamaşırı daha parlak ve beyaz algılamaktadır.Optik beyazlatıcıların çoğu perboratlardan etkilenmezken, hipoklorit gibi ağartıcılardan etkilenir. Deterjanda fazla miktarda bulunmuyor ise. yaklaşık 10 yıkamadan sonra en iyi sonuç alınır. Farklı elyaf türleri için çeşitleri olan optik beyazlatıcılar klorlu ağartıcılara karşı hassastır. Optik beyazlatıcıların etkili olması çamaşırın elyaf dokusunun yapısı-rengi. su sıcaklığı ve kimyasal sabitliği gibi değişkenlere bağlıdır.
Köpük Düzenleyici
Köpüğün temizlik sürecinin bir göstergesi olduğu genellikle kabul görmektedir. Fakat endüstriyel temizlikte, çeşitli nedenlerden ötürü, aşırı köpük istenmez. Otomatik makinelerde yapılan yıkamalarda köpük düzeyinin iyi ayarlanması gerekmektedir. Fazla köpük, mekanik dönme etkinliğini azaltırken, aşırı düzeydeki köpük çamaşırın yıkama çözeltisi ile temas etmesini zorlaştırmaktadır. Köpüğün uzaklaştırılması durulama aşamasını zorlaştırarak. daha fazla enerji ve su kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle, deterjanlara ilave yapılmaması dah uygun olur.
Parfüm
Parfümün temizlik maddelerine ilave edilmesindeki nedenler temizliğin algılanabilir göstergesi olması ve temizlik sırasında sıcaklığın etkisiyle kirlerin yaydığı kötü kokuların önlenmesidir. Ancak, çeşitli sakıncalarından ötürü, endüstriyel çamaşır temizliğinde parfümün etkisinin oldukça az olması istenmektedir. Parfümler, birbiriyle uyumlu pek çok yağ ve koku maddesinin karışımından elde edilir. Koku beğenen kişilere göre farklılık göstermektedir. Kullanılan parfümün temizlik maddelerindeki diğer maddelerle de uyumlu olması gerektiğinden her parfümü arzu edilen ürünün içine katmak mümkün değildir.
Dolgu Maddeleri
Bu maddeler deterjan tozunun kuru kalması, görünümünün iyi olması, yoğunluğunun artması ve akışkanlığının kolaylaşması gibi amaçlarla deterjanlara ilave edilir. Bu amaçla en çok kullanılan sodyumsülfat'tır.
TEMİZLİK MADDELERİ
SABUN:
Yağ asitlerinin Na ve ya K tuzuna sabun denir. Çok eski çağlardan beri kullanılan en önemli temizlik maddeleridir.
Yağ asitlerinin Na tuzlarına beyaz sabun, K tuzlarına arap sabunu denir.
Na tuzları katı sabun, K tuzları genellikle jel şeklinde olur.
C17H35COONa : Sodyum Stearat. Beyaz sabun (Katı)
C17H35COOK : Potasyum Stearat. Beyaz sabun (jel)
SABUNLARIN ELDE YÖNTEMLERİ
1. Geleneksel Elde Yöntemi:
Yağ + NaOH → Beyaz sabun (Katı) + Gliserin
Yağ + KOH → Arap sabun (jel) + Gliserin
Hayvansal ya da bitkisel yağlar, kuvvetli bazlarla aynı ortamda ısıtılır. Bu olay sonunda sabun ve gliserin elde edilir.
2. Modern metotlarla sabun eldesi:
Yağ +Su → Yağ Asidi +Gliserin
Yağ Asidi +Baz → Sabun + Su
SABUN KİRİ NASIL TEMİZLER:
Sabun suda çözündüğünde bazik bir çözelti oluşturur. Oluşan baz kiri yumşatır.
C17H35-COONa → C17H35-COO- + Na+
Sabun molekülleri 2 kısımdan oluşur.
Suyu seven kısmı, suyu sevmeyen kısmı.
Suyu seven kısım molekülün baş kısmını, sevmeyen kısmı da kuyruk kısmını oluşturur. Anlaşıldığı gibi baş kısım, polar; kuyruk kısmı da a polardır.
Kirler, genel olarak a polar yapıda olan yağlardır.
Sabun ile su karşılaştığında sabunun polar ucunu, su molekülleri çeker. Ancak sabunun apolar ucu da elbisede yumuşamış olan apolar kiri sarar.
Su molekülleri sabunun anyon kısmını çeker ve böylece kir ortamdan çözeltiye geçmiş olur.
NOT: sert sularda özellikle Mg+2 ve Ca+2 iyonları vardır. Sabunlardaki anyon kısmı bu katyonlarla bileşik oluşturarak çökerler. Bu sebeple sabunun önemli kısmı çökmüş olur. Yumuşak sularda sabun daha fazla temizler.
DETERJAN
Uzun C atomu zincirinden oluşan bir alkil yada arilin SÜLFAT yada SÜLFÜNAT tuzudur.
sodyumdodesil sülfat
Deterjanın temizleme prensibi sabunla aynıdır. C sayısı 10-14 arasında olan alkollerin sülfatlarının sodyum tuzudur.
C12H25-OH + H2 SO4 → C12H25-O-SO3H + H2O (Lauril alkolün, sülfirik asitle tepkimeye girer)
C12H25-OSO3H + NaOH → C12H25-OSO3Na + H2O (Laurilsülfat, NaOH la tepkimeye girerer)
C12H25-OSO3Na → C12H25-OSO3- + N a+ (Sodyum lauri (dodesil)l sülfat suda çözündüğünde Na+ iyonunu salar)
C12H25-OSO3- anyonunun OSO3- tarafı su tarafından C12H25- ucu, kir tarafından çekilir.
NOT: Deterjanlar, sert suda çökelek oluşturmazlar. Sert sularda daha iyi temizlerler.
NOT: Deterjanlara köpük düzenleyici katkı maddeleri ilave edilir.
NOT: Deterjan ve sabunun sıcak suda daha iyi temizlerler.
NOT: Deterjanların yapısında benzen halkası taşıyan türleri vardı. Benzen halkası formülde gösterilmiştir. Bu tür deterjanlara; alkil benzen sülfonat deterjanları denir.
BUNLARI BİLİYORMUYUZ?
SABUNLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ DETERJANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. Bitkisel ya da hayvansal yağlardan elde edilirler.
2.Doğal olduklarından,insan vücuduna etkileri yoktur.
3. Yapıları doğal yollarla kolaylıkla parçalanırlar.
4. Su kirliliğine sebep olmazlar.
5. Çevreye zararları yoktur.
6. Zamanla temizleme gücünü kaybederler
7. Sert sularda bulunan metal iyonlarıyla çökelek oluştururlar.
8. Kıyafetlere zararları vardır.
9.Sıcak sularda daha etkili temizlerler
10.Binlerce yıldır kullanılmaktadır. 1. Petrol türevlerinden sentetik olarak elde edilirler.
2. İnsan vücüduna tesir ederler.
3. Kolay kolay bozunmazlar.
4.Su kirliliğine sebep olurlar .
5. Çevre kirliliğine sebep olurlar.
6. Değişik amaçlar için özel formülleri vardır.
7.Sert sulardaki iyonlardan çok az etkilenirler.
8.Soğuk suda bile iyi temizlerler.
9. Kıyafetleri fazla yıpratmazlar.
10. son 50-60 yıldır yaygın olarak kullanılmaktadır.
ÇAMAŞIR SODASI: Na2CO3
Çamaşır sodası Sodyum Karbonat olarak bildiğimiz, bazik bir tuzdur.
Sodyum Karbonatı suya attığımızda: Na2CO3 +H2O → NaOH +Na HCO3 şeklinde çözünürler.
Yukarıda oluşan Sodyum Hidroksit: Yağ + NaOH → Sabun +Gliserin
NOT: Çamaşır sodası görüldüğü gibi yağlar için önemli bir temizleyicidir.
ÇAMAŞIR SULARI:
Çamaşırlarımızı, saçımızı, dişlerimizi, derimizi ve yiyeceklerimizi beyazlatırız.
Bir maddeyi beyazlatmak veya ağartmak, onun rengini çıkarmak veya açmaktır.
Çamaşır suyu, oksidizasyon yoluyla bu etkileri yapan bir kimyasal maddedir.
Bilinen beyazlatıcılar (ağartıcılar), hidrojen peroksit (H2O2), “sodyum hipoklorit (NaOCl)” , sodyum perborat mono hidrat(NaBO3.H2O), sodyum perborat tetrahidrat (NaBO3.4H2O) , sodyum perkarbonat (2Na2CO3.3H2O2) gibi bileşiklerdir. “Beyazlatıcı toz” kalsiyum hipoklorittir (Ca[OCl]2). Beyazlatma (ağartma), tekstil sanayiinde boyama işleminin ilk adımıdır.
Klorlu Çamaşır Suyu: Sodyum Hipoklorit in % 5 lik çözeltisidir.
1. Beyazlatıcı ve parlatıcı özelliğine sahiptir.
2. Mikrop öldürücü özelliğine sahiptir.
3. Ucuz dur.
4. Renkli çamaşırlarda kullanılmaz.
Oksijenli Çamaşır Suyu: Bunların en önemlileri sodyum perborat (NaBO3 3H2O) ve sodyum perkarbonat (2Na2CO3.3H2O2) tır.
Bu çamaşır sularının klorlu çamaşır sularına göre bir çok üstün yönleri vardır.
1. Daha pahalıdır.
2. Pamuklu ve keten kumaştan üretilmiş kumaşlarda kullanılır.
3. Her renk kumaşta kullanıla bilir.
4. Kumaşları fazla yıpratmazlar.
ÇAMAŞIR SODA ve ÇAMAŞIR SUYU
ÇAMAŞIR ÇAMAŞIR SODASI ÇAMAŞIR SUYU
1. Çamaşır sodası Na2CO3 olarak bilinen bazik bir tuzdur.
2. Çamaşır sodası suya atıldığında, NaOH bazını oluşturur.
3. Oluşan NaOH yağ ile tepkimeye girerek, sabun ve gliserin oluşturur.
4. Çevreye zarar vermez.
5. Sadece yağ ile tepkimeye girerek yağın yapısını değiştirir.
1. Beyazlatıcı maddeler dir.
2. Çamaşır suları oksidasyon yoluyla maddeyle tepkimeye ghirer.
3. Klorlu çamaşır suları, hipo kilirit asitin %5 lik çözeltisidir. Ucuzdur. Renkli çamaşırlarda kullanılmazlar.
4. Oksijenli çamaşır suları, pahalıdır. Çamaşırları fazla yıpratmazlar ve her renk çamaşırda kullanılır.
Yapı Maddeleri
Yardımcı Yıkama Maddeleri
Bu maddeler kirlerin çıkarılmasından daha fazlasını içeren, temizlikten beklenen diğer özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Deterjandaki oranları çok düşüktür. Farklı deterjan türlerine göre. ilave maddeler farklı kombinasyonlarda olabilir.
Belirli durumlarda kullanılan yardımcı yıkama maddeleri şunlardır:
Yağ Çözücüler
Yağ bazlı kirlerin düşük sıcaklıklarda da çözülmesini kolaylaştıran yağ çözücüler non-iyonik aktif maddeler içerirken, yünlü-ipekli gibi hassas çamaşırları olumsuz etkileyen alkaliler içermez. Suda çabuk çözünür ve etkisini çabuk gösterir.
Alkali Maddeler
Çok ağır kirli ya da yağlı çamaşırların yıkanmasında alkafiteyi arttırmak amacıyla "yıkama alkali maddeleri" kullanılır.
Kireç Çözücüler
Grileşmiş ya da kireçlenmeden dolayı sertleşmiş çamaşırlar için özel asidik maddelerdir. Bu asitler metali, kireci bozmadan birikmiş kireci çözer.
Apre Maddeleri
Yıkanan çamaşırların kullanımlarında bazı istendik özellikleri göstermeleri için apre maddeleri kullanılır. Bunlar yumuşatıcı ve koladır.
Nötralize Edici Maddeler
Yıkama sırasında kullanılan deterjan ve ağartıcılar alkali içermektedir. Çamaşırlarda herhangi bir alkali kalıntısı liflere zarar vererek kumaşın sararmasına, renginin solmasına, cildi rahatsız etmesine ve kumaşta kokuya neden olmaktadır. Bunu önlemek için alkalilerin asidik maddelerle nötralize edilmesi gerekmektedir. Notralizasyon işlemi yaygın olarak sodyum bisüifüt, asetik asit, formik asiti oksalit asit gibi maddeler kullanılmaktadır. Bunların dozajları pH 6.S olacak şekilde hesaplanmalıdır. Ancak, düşük pH, optik beyazlatıcının etkisini azaltarak, beyazlığa zarar verdiğinden, fazla dozajdan kaçınılması tavsiye edilmektedir. Notralizasyon, yumuşatma işleminden sonra yapılır.
Kompleks Yapıcılar
Deterjan formülasyonlarında çok yaygın olarak kullanılan bir başka madde ise, komleks yapıcılardır. Komleks yapıcıların en önemli olanı Sodyum Tri polifosfattır. Bu maddelerin en önemli görevleri, sudaki sertlik iyonlarını yapılarına bağlayıp, suda çözünen komleks iyonlar halinde ortamdan uzaklaştırmak ve zararlı etkileri önlemektir. Eğer, yıkama ortamında yeterli derecede bulunmazlarsa, bağlanamayıp serbest kalan sertlik iyonları daha önce izah edildiği şekilde aktif madde ve su ile birleşerek yüzeyler üzerine çöker ve sertleşmelere, grileşmelere neden olur. Ayrıca alet ve makinelerde kireçlenmeye de neden olurlar. Komleks yapıcılar, yıkama sırasında aktif maddelerle birleşerek deterjanın gücünü artırırlar, kiri ve yağı emülse ederler, kireçleri sökerler ve temizleme ortamı için gerekli olan alkaliteyi sağlarlar

Sabun ve Deterjanların Özellikleri (Hayatımızdaki Kimya)

   Hayatımızdaki Kimya Konusundan Sabun ve Deterjanlar arasındaki farklar

  1. SABUNLAR
  • Bitkisel veya hayvansal yağlardan elde edilirler.
  • Doğaldırlar,insana zararları yoktur.
  • Su kirliliği yaratmazlar.
  • Çevreye zararları yoktur.
  • Yapıları doğal olarak kolay parçalanır.
  • Zamanla temizleme güçlerini yitirirler.
  • Sert sularda bulunan metal iyonlarıyla çökelek oluştururlar.
  • Su sıcaksa temizleme güçleri artar.
  • Kıyafetlere,kumaşlara zarar verirler.
     2. DETERJANLAR

  • İnsan vücuduna etki ederler.
  • Su kirliliğine sebep olurlar.
  • Çevre kirliliği yaratırlar.
  • Kolay bozunmazlar.
  • Sert sulardaki iyonlardan az etkilenirler.
  • Değişik amaçlarda kullanılmak için türleri bulunur.
  • Soğuk suda bile iyi temizlerler.
  • Kıyafetleri fazla yıpratmazlar.


kimya