Romalılar, Eski Mısırlıların yıllarca önce yaptıkları gibi, önceleri bazı sembolleri tekrarlayarak sayıları tasarladılar.
Bunların nümerik değerleri şöyledir; I=1, V=5, X=10, L=50, C=100, D=500, M=1000
Bugün de zaman zaman kullanılan bu harfler, yan yana getirilerek daha büyük sayılar oluşturulabilir. Mesala “25″,”XXV” şeklinde yazılır.
Bu sayılar yazılırken uyulması gereken bazı kurallar vardır:
- Bir harf, en fazla üç defa yan yana yazılabilir.
- Bir harfin sağına, kendisinden daha
küçük değerli bir harf gelirse, toplanarak okunur. XI=11 , DCX=610 , LXXVII= 77 gibi.
- Sol tarafa yazıldığında
ise çıkarılır. XC=90, IL=49, CD=400 gibi. Sadece bir harf yazılabilir.
- Hem sağa, hem de sola daha
küçük değerli harfler yazılarakfarklı rakamlar yazılabilir. CMLI=951, XLVII=47, CDLV=455 gibi.
- Roma rakamı ile yazılabilecek en büyük ve en uzun sayı “3888″ dir.(MMMDCCCLXXXVIII)
- Çok sık olmamakla beraber daha büyük sayılara ihtiyaç hissettiklerinde harflerin değerini “1000″ kat arttırmak
için üzerlerine çizgi çizmişlerdir.
Üzerinde çizgi olan harf değerleri de şöyledir; V=5000, X=10000, L=50000, C=100000, D=500000, M=1000000
Dört işlem yapma zorluğu sebebi ile günümüzde fazla kullanılmamaktadır. Bazı usuller geliştirilse de çok büyük sayılara sıra gelince yetersiz kalmaktadır. Ancak yine de bazı kitap sayfalarını numaralandırma, madde işaretleri , saatler gibi kullanım alanları vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder