Mıknatısın Bulunuşu

Buluşlar ve İcatlar

Demir Nikel Kobalt gibi maddeleri çekme özelliği gösteren aletlere MIKNATIS denir. Mıknatıs sözcüğünün kökeninin bizim topraklardan geldiğine dair bir bilgi var: İngilizce ‘magnetit’ kelimesi, mıknatıs maddesinin çok bulunduğu Manisa, eski adıyla Magnesia’dan türemiş. Bir diğer bilgi de Latin kökenli ‘manyes’ kelimesinin ‘manyesia’ya dönüşmesi ve İngilizce ‘magnet’ e dönüşmüş olduğudur.

Mıknatıs kullanarak ilk kez pusula yapan millet kimilerine göre Araplar olmasına rağmen, çoğu tarihçi Çinliler üzerinde duruyor. Mıknatıs taşının tahta üzerine yerleştirilip su dolu bir kaba bırakıldığında kuzey – güney doğrultusunu işaret ettiğini nasıl buldular, onu bilemiyoruz tabii ki. Bildiğimiz, onları Yunanlıların takip ettiği. Ünlü filozof ve bilim adamı Tales, magnetizma konusunda o zamana kadarki en ciddi araştırmaları yapmış ve bulduklarını aktarmış. İngiliz bilim insanı William Gilbert de “De Magnete” isimli kitabında dünyanın küresel bir mıknatıs olduğunu açıklamış. Buna göre, elimizdeki pusula doğal olarak yerkürenin manyetik kutbunu işaret ediyor.

MIKNATISIN KUTUPLARI

Mıknatıs kutuplarını belirlemek için kuzey ve güney ifadeleri kullanılır. Bu aslında yerkürenin manyetik kutbuna benzer. Yerküreyi bir mıknatıs gibi düşünürsek, Kuzey Kutbu tarafındaki manyetik kutup güney, Güney Kutbu tarafındaki manyetik kutup ise kuzey olur. Bu tersliği özellikle vurgulayalım. Kendi haline bırakılan bir mıknatıs gidip kuzey-güney yönünü bulacaktır. Kuzey Kutbu'nu gösteren tarafı pozitif kutup, Güney Kutbu'na dönük tarafı ise negatif kutup olarak adlandırılır. Zıt kutuplar birbirini çekerken, aynı kutuplar itme eğilimi gösterirler.

Ayrıca dünyanın kuzey kutbu ile manyetik 15 derecelik bir sapma açısı gösterir.
Elimize bir çubuk mıknatıs alıp onu bir şekilde ikiye bölebilirsek, ayrı iki mıknatıs elde ederiz ve onun da aynı şekilde kutupları olur. Bu iki kutbun çekim gücü de birbirine eşit. Zaten kutup dediğimiz kısımlar, atomların diziliminden ötürü, manyetik alanın en güçlü olduğu yerler.

MIKNATISLARIN ÇEŞİTLERİ

1) Doğal Mıknatıs: Doğada var olan mıknatıstır. Demiroksittir. Düzgün sekiz yüzlü kristal yapıda, demir cevheridir.
2) Suni Mıknatıs: Demir nikel gibi maddelerin belli işlemlerle mıknatıslanmasıdır. Örneğin tornavidaların belli bir süre sonra mıknatıs gibi davranmaları
3) Elektro Mıknatıslar: Demir bir çubuk üzerine tel sarılıp akım verildiğinde mıknatıs gibi davranır.

Ayrıca şekillerine göre Çubuk Mıknatıs, U mıknatıs ve At nalı çeşitleri vardır.

Mıknatıslanma Çeşitleri:
Nasıl Mıknatıs Elde edebiliriz?

1- Demir çubuğa bir Mıknatısı sürekli olarak aynı yönde sürtmek

2- Demir çubuğa sert bir şekilde sürekli vurmak
3- Demir çubuk etrafına bobin gibi kabloyu dolamak ve akım vermek

Mıknatısın kullanım alanları

Mıknatısın kullanıldığı başlıca yerlere bakacak olursak, pusula, bildiğimiz VHS videolar, kasetler, bilgisayarların içindeki floppy diskler ve hard diskler, kredi ve ATM kartları, televizyon ve bilgisayar monitörleri, kapı zili, hoparlör ve mikrofonlar, elektrikli motor ve jeneratörler, transformatörler öne çıkıyor. Dikiş makinelerini de unutmayalım; yere saçılan bin tane toplu iğneyi en ufak hasarla toplamanın tek yolu da mıknatıstır. Bir de buzdolabı kapaklarının üstüne yapıştırılan süsler var .

Feldspat temizleme ( Mika ve oksitli mineral ayrımı. ) 
:: Kil temizleme ( Demirli minerallerin ayrımı. ) 
:: Cam kumu temizleme ( Demir minerallerinin ayrımı. ) 
:: Yüksek kaliteli kuvars temizleme 
:: Manyezit zenginleştirme ( Serpatin ve demirli bileşiklerin ayrımı ) 
:: Artıklardan metal kazanımı 
:: Sahil ve Mineral kumlarının değerlendirilmesi ( İlmenit ve manyetik mineral ayrımı ) 
:: Kireç taşı ve dolamit temizleme 
:: Döküm kumlarının temizlenmesi 
:: Refrakter hammaddelerin işlenmesinde 
:: Refrakter kalsine malzemelerinin temizlenmesi ( Tenör yükseltme ) 
:: Bor zenginleştirme ( Demirli içerikler, kil, arsenik ve mika uzaklaştırılması ) 
:: Kromit zenginleştirme 
:: Boksit ( Tenör yükseltme ) 
:: Magnetik zenginleştirme 
:: Atıklardan metal ayrımı 
:: Ahşap, plastik, gıda v.b. sektörlerde istenmeyen metallerin ayrılmasında 
:: Sıvılar içindeki demir bileşiklerinin ayrılmasında 
:: Ağır ortamlarda oluşturulan ağır ortamın geri kazanılmasında 
:: Dökümden gelen metalin ayrımında 
:: Seramik ve Cam sektöründe hammadde ve ara ürünlerde demir ve bileşiklerinin ayrılmasında 
:: Öğütülmüş endüstriyel hammaddelerin ve gıda ürünlerinin prosess sırasında demir kirliliklerinin ayrımında kullanılır. 
:: Yüksek alan şiddetli magnetik çubuklar, seramik, cam, gıda, plastik, madeni yağ, boyalar, kuru ve sıvı ortamlarda demir ve diğer magnetik metallerin tutulmasını sağlar